Wśród zwolenników wolnego rynku nie brakuje ludzi, którzy ślepo wierzą w jego naturalny porządek. Zgodnie z teoriami Adama Smitha wolny rynek miał być tworem, który poprzez działania swoich uczestników miał dokonywać ciągłej samoregulacji. Na takim rynku nie miał prawa powstać monopol. Gdyby tak się stało, pozostali uczestnicy rynku zaczęliby go bojkotować i w dłuższej perspektywie nie byłby w stanie funkcjonować. Na takim rynku każda praca i zarobek byłyby sprawiedliwie wynagradzane.
Patrząc na dzisiejszy rynek coraz trudniej znaleźć opisane wyżej ideały. Nie jest to zjawiskiem nowym, już XX – wieczni wolnorynkowcy z Hayekiem na czele pisali o tym, że wolny rynek z roku na rok coraz mniej przypomina swój wyjściowy obraz. Każdy kryzys gospodarczy spowodowany był ingerencją rządów i banków centralnych, dla których był to znakomity pratekst by narzucać swoje regulacje i podatki. Jednak w narracji kryzysom zawsze winni byli rządni zysku bankierzy, a państwo pozostawało szlachetnym rycerzem, który przychodził wtedy z pomocą. Warto zauważyć, że większość filmów o tematyce finansowej utrwala ten obraz. Do tego współczesna gospodarka rządzona jest przez monopole, wokół których niczym ławice kroczą drobni przedsiębiorcy.
Osobna kwestia to zarobki. Gdy przeciętny obywatel słyszy o zarobkach specjalistów IT czy celebrytów, może zadać sobie istotne pytanie. Czy człowiek zarabiający 30 tysięcy miesięcznie pracuje 10 razy lepiej niż ja? Można odpowiedzieć, że powinniśmy dokonywać pomiaru jakościowego a nie ilościowego, jednak jak w takim razie obronić marne zarobki w zawodach, które są niezwykle istotne pod względem jakościowym, na przykład ratownika medycznego bądź strażaka? Wolny rynek nie daje nam odpowiedzi, a chęć regulacji jest zaprzeczeniem jego istoty. Ideały Smitha miały zapewne zastosowanie w mniejszej skali, w społecznościach, gdzie każdy musi dbać o swoją reputację. Dzisiejszy globalny rynek bardziej przypomina dżunglę, w której rządzić nie porządek naturalny ale właśnie prawo dżungli.
Współczesny system gospodarczy jest pełen paradoksów. Mamy największy w historii wzrost gospodarczy, ale jesteśmy jednocześnie najbardziej zadłużeni w historii. Rosną zarobki i światowy majątek, ale rośnie też rozwarstwienie i różnice w dochodach. Mówi się o największej w historii wolności, a jednocześnie mamy ogromną rzeszę ludzi żyjących w ekonomicznym niewolnictwie. Odnalezienie się w tym wszystkim jest sporym wyzwaniem i można wątpić, aby w najbliższej przyszłości miało się to stać łatwiejsze.
