Jak często miałeś tak, że nie dostałeś właściwej odpowiedzi na pozornie proste pytanie? Albo długo myślałeś nad odpowiedzią i w końcu jej udzieliłeś, ale nikt nawet nie zauważył wysiłku, jaki w to włożyłeś? Zdesperowany próbowałeś rozpisać wszystko według schematu, ale traciło to cały urok. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ myślisz w określony sposób.
W latach 60 – tych Edward de Bono wprowadził termin myślenia lateralnego. Można go określić jako myślenie poza schematem. Jest to szukanie nowych rozwiązań, poprzez rezygnację z tradycyjnych zasobów. Inteligent ma naturalny dar w postaci myślenia lateralnego. To tłumaczy jego zainteresowanie sztuką i wartościami niematerialnymi. Jest to zgodne z jego naturą outsidera. Niepokoje i ciągłe przeczucie, że ze światem jest coś nie w porządku są tego naturalnym efektem. Tak, to utrudnia mu życie. To tak, jakbyś próbował porozumieć się w innym języku. Mówisz coś, wkładasz cały swój twórczy wysiłek, a nikt i tak tego nie rozumie.
System myśli schematem, ponieważ tylko wtedy można go kontrolować. Większość ludzi żyje w swoim przewidywalnym małym świecie, który jest zbiorem ich nawyków i zachowań. Świat, oparty na sprzedaży, przygotowuje ofertę opartą na analizie ludzkich zachowań. W pewnym momencie stają się tak naturalne, że możesz uwierzyć, że nimi jesteś. O ile swoje zachowania i nawyki możesz opisać za pomocą schematu, a więc myśleniem wertykalnym – przeciwieństwie myślenia lateralnego – to natury już nie. Twoja natura jest wiecznie żywa i nowa. Jest cały czas w ruchu, więc próba jej zrozumienia poprzez schemat jest jak próba opisania niewidomemu widoku tęczy.
Myślenie lateralne jest niezbędne w akcie twórczym, zarówno w jego tworzeniu jak i doświadczaniu. Inteligent, który będzie zbyt zmęczony ciągłym niezrozumieniem, zacznie myśleć wertykalnie. O ile na poziomie prostej komunikacji jest to potrzebne, to w podejmowaniu życiowych decyzji jest to sprzeczne z własną naturą. Inteligent zaś doskonale wie, że w świecie, który twierdzi, że wszystko jest na sprzedaż, to jedno na pewno nie jest.